تلاوت قرآن برای کافران (قرآن)بنا به آیات قرآن، پیامبر اسلام صلی‌الله‌علیه‌وآله آیات قرآن را برای کافران تلاوت می‌کردند. ۱ - عکس‌العمل کافران هتگام تلاوت آیات قرانعکسالعمل کافران هتگام تلاوت آیات قران عبارت است از: ۱.۱ - تکذیب آیات قرآنتلاوت آيات قرآن براى کافران و تکذیب آنان پس از تلاوت: «واذا قُرِئَ عَلَيهِمُ القُرءانُ لا يَسجُدون • بَلِ الَّذينَ كَفَروا يُكَذّبون؛و هنگامى كه قرآن بر آنها خوانده مى‌شود سجده نمى‌كنند؟! بلكه كافران پيوسته آيات الهى را انكار مى‌كنند.» ۱.۲ - اعراضتلاوت بسمله بر كافران از جانب محمّد صلی‌الله‌علیه‌وآله، باعث اعراض آنان: «... واذا ذَكَرتَ رَبَّكَ فِى القُرءانِ وَحدَهُ ولَّوا عَلى ادبرِهِم نُفورا؛... و هنگامى كه پروردگارت را در قرآن به يگانگى ياد مى‌كنى، آنها با حال نفرت پشت مى‌كنند و از توروى بر مى‌گردانند.» بر اساس حديث منقول از امام باقر يا امام صادق علیهماالسلام كه پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله وقتى بسم اللّه الرّحمن الرّحيم را تلاوت مى‌كردند، كافران دور مى‌شدند. ۱.۳ - خشمتلاوت آيات قرآن براى كافران از سوى پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله، برانگيزنده خشم و غضب آنان: ۱. «واذا تُتلى عَلَيهِم ءايتُنا بَيّنتٍ تَعرِفُ فى وُجوهِ الَّذينَ كَفَروا المُنكَرَ يَكادونَ يَسطونَ بِالَّذينَ يَتلونَ عَلَيهِم ءايتِنا قُل افَانَبّئُكُم بِشرٍّ مِن ذلِكُمُ النّارُ وَعَدَهَا اللَّهُ الَّذينَ كَفَروا وبِئسَ المَصير؛و هنگامى كه آيات روشنِ ما بر آنان خوانده مى‌شود، در چهره‌هاى كافران آثار انكار مشاهده مى‌كنى، آنچنان كه نزديک است برخيزند و به كسانى كه آيات ما را بر آنها مى‌خوانند حمله كنند! بگو: آيا شما را به بدتر از اين خبر دهم؟ كه همان آتش سوزنده است كه خدا به كافران وعده داده؛ و بدسرانجامى است!» ۲. «وان يَكادُ الَّذينَ كَفَروا لَيُزلِقونَكَ بِابصرِهِم لَمّا سَمِعُوا الذّكرَ ويَقولونَ انَّهُ لَمَجنون؛نزديك است كافران هنگامى كه آيات قرآن را مى‌شنوند با چشم زخم خود تو را نابود سازند، و مى‌گويند: «او به يقين ديوانه است.» ۱.۴ - انکار قرآنبرخورد انكارآميز كافران، پس از تلاوت آيات خدا و قرآن براى آنان: ۱. «وكيف تكفُرون وانتُم تُتلى عليكُم ءايتُ اللَّهِ ...؛و چگونه کفر مى‌ورزيد، با اينكه در دامان وحى قرار گرفته‌ايد، و آيات خدا بر شما خوانده مى‌شود....» ۲. «وقد نزَّل عليكُم فِى الكِتبِ ان اذا سمِعتُم ءايتِ اللَّهِ يُكفرُ بِها ويُستهزا بِها فلاتقعُدوا معهُم حتّى يخوضوا فى حديثٍ غيرِهِ انَّكُم اذًا مِثلُهُم انَّ اللَّه جامِعُ المُنفِقين والكفِرين فى جهنَّم جميعا؛و خداوند اين حكم را در كتابش بر شما نازل كرده كه هر گاه بشنويد افرادى آيات خدا را انكار و استهزا مى‌كنند، با آنها ننشينيد تا به سخن ديگرى بپردازند؛ وگرنه، شما هم مثل آنان خواهيد بود. خداوند، همه منافقان و كافران را در دوزخ جمع مى‌كند.» ۳. «ومِنهُم من يستمِعُ اليك وجعلنا على قُلوبِهِم اكِنَّةً ان يفقهوهُ وفى ءاذانِهِم وقرًا وان يروا كُلَّ ءايةٍ لا يُؤمِنوا بِها حتّى اذا جاءوك يُجدِلونك يقولُ الَّذين كفروا ان هذا الّا اسطيرُ الاوَّلين؛پاره‌اى از آنها به سخنان تو، گوش فرا مى‌دهند؛ ولى بر دلهاى آنان پرده‌ها افكنده‌ايم تا آن را نفهمند؛ و در گوش‌هاى آنها، سنگينى قرار داده‌ايم. و اگر هر نشانه‌اى را ببينند، ايمان نمى‌آورند؛ تا آن جا كه وقتى به سراغ تو مى‌آيند با تو مجادله مى‌كنند؛ و كافران مى گويند: اينها فقط افسانه‌هاى پيشينيان است.» ۴. «واذ يَمكُرُ بِكَ الَّذينَ كَفَروا ... • واذا تُتلى عَلَيهِم ءايتُنا قالوا قَد سَمِعنا لَو نَشاءُ لَقُلنا مِثلَ هذا ان هذا الّا اسطيرُ الاوَّلين؛ به خاطر بياور هنگامى را كه كافران براى تو نقشه مى‌كشيدند ... و هنگامى كه آيات ما بر آنها خوانده مى‌شود، مى‌گويند: شنيديم؛ چيز مهمّى نيست؛ اگر بخواهيم مثل آن را مى‌گوييم؛ اينها همان افسانه‌هاى پيشينيان است!» ۵. «واذا تُتلى عَلَيهِم ءاياتُنا بَيّنتٍ قالَ الَّذينَ لا يَرجونَ لِقاءَنَا ائتِ بِقُرءانٍ غَيرِ هذا او بَدّلهُ ...؛و هنگامى كه آياتِ روشنِ ما بر آنها خوانده مى‌شود، كسانى كه اميد و ايمان به لقاى ما و روز رستاخيز ندارند مى‌گويند: قرآنى غير از اين بياور، يا آن را تغيير ده. (و آيات نكوهش بتها را بردار)....» ۶. «... لِتَتلوا عَلَيهِمُ الَّذى اوحَينا الَيكَ وهُم يَكفُرونَ بِالرَّحمنِ ...؛... تا آنچه را به تو وحی نموده‌ايم بر آنان بخوانى، درحالى كه به خداوندى كه رحمتش عام است....» ۷. «واذا تُتلى عَلَيهِم ءايتُنا بَيّنتٍ قالَ الَّذينَ كَفَروا لِلَّذينَ ءامَنوا اىُّ الفَريقَينِ خَيرٌ مَقامًا واحسَنُ نَديّا؛و هنگامى كه آيات روشنگر ما بر آنان خوانده مى‌شود، كافران به مؤمنان مى‌گويند: كدام يك از ما دو گروه جايگاهش بهتر، و محفل انسش زيباتر است؟!» ۸. «ما يَأتيهِم مِن ذِكرٍ مِن رَبّهِم مُحدَثٍ الَّا استَمَعوهُ وهُم يَلعَبون؛هيچ يادآورى تازه‌اى از سوى پروردگارشان براى آنها نمى‌آيد، مگر آن‌كه آن را مى‌شنوند در حالى كه سرگرم بازى‌اند!» ۹. «واذا تُتلى عَلَيهِم ءايتُنا بَيّنتٍ تَعرِفُ فى وُجوهِ الَّذينَ كَفَروا المُنكَرَ يَكادونَ يَسطونَ بِالَّذينَ يَتلونَ عَلَيهِم ءايتِنا قُل افَانَبّئُكُم بِشرٍّ مِن ذلِكُمُ النّارُ وَعَدَهَا اللَّهُ الَّذينَ كَفَروا وبِئسَ المَصير؛و هنگامى كه آيات روشنِ ما بر آنان خوانده مى‌شود، در چهره‌هاى كافران آثار انكار مشاهده مى‌كنى، آنچنان كه نزديک است برخيزند و به كسانى كه آيات ما را بر آنها مى‌خوانند حمله كنند! بگو: «آيا شما را به بدتر از اين خبر دهم؟ كه همان آتش سوزنده است كه خدا به كافران وعده داده؛ و بدسرانجامى است!» ۱۰. «قَدكانَت ءايتى تُتلى عَلَيكُم فَكُنتُم عَلى اعقبِكُم تَنكِصون؛آيا فراموش كرده‌ايد كه در گذشته آيات من پيوسته بر شما خوانده مى‌شد؛ امّا شما اعراض كرده به عقب باز مى‌گشتيد؟!» ۱۱. «الَم تَكُن ءايتى تُتلى عَلَيكُم فَكُنتُم بِها تُكَذّبون؛(به آنها گفته مى‌شود:) آيا آيات من بر شما خوانده نمى‌شد، پس آن را تكذيب مى‌كرديد؟!» ۱۲. «واذا تُتلى عَلَيهِ ءايتُنا ولّى مُستَكبِرًا كَان لَم يَسمَعها كَانَّ فى اذُنَيهِ وَقرًا فَبَشّرهُ بِعَذابٍ اليم؛و هنگامى كه آيات ما بر او خوانده شود، با تکبر روى برمى‌گرداند، چنانچه گويى آن را نشنيده است؛ گويا اصلًا گوشهايش سنگين است؛ او را به عذابى دردناک بشارت ده!» ۱۳. «واذا تُتلى عَلَيهِم ءايتُنا بَيّنتٍ قالوا ما هذا الّا رَجُلٌ يُريدُ ان يَصُدَّكُم عَمّا كانَ يَعبُدُ ءاباؤُكُم وقالوا ما هذا الّا افكٌ مُفتَرًى وقالَ الَّذينَ كَفَروا لِلحَقّ لَمّا جاءَهُم ان هذا الّا سِحرٌ مُبين؛و هنگامى كه آيات روشنگر ما برآنان خوانده مى‌شود، مى‌گويند: او فقط مردى است كه مى‌خواهد شما را از آنچه پدرانتان مى‌پرستيدند باز دارد. و مى‌گويند: اين جز دروغ بزرگى كه به خدا بسته شده چيز ديگرى نيست. و كافران درباره حق هنگامى كه به سراغشان آمد گفتند: اين، جز افسونى آشكار نيست.» ۱۴. «وقالَ الَّذينَ كَفَروا لا تَسمَعوا لِهذا القُرءانِ والغَوا فيهِ لَعَلَّكُم تَغلِبون؛كافران گفتند: به اين قرآن گوش فرا ندهيد؛ و به هنگام تلاوت آن جنجال كنيد، شايد پيروز شويد.» ۱۵. «تِلكَ ءايتُ اللَّهِ نَتلوها عَلَيكَ بِالحَقّ فَبِاىّ حَديثٍ بَعدَ اللَّهِ وءايتِهِ يُؤمِنون • يَسمَعُ ءايتِ اللَّهِ تُتلى عَلَيهِ ثُمَّ يُصِرُّ مُستَكبِرًا كَان لَم يَسمَعها فَبَشّرهُ بِعَذابٍ اليم؛اينها آيات خداوند است كه ما آن را بحق بر تو تلاوت مى‌كنيم؛ اگر آنها به آن ايمان نياورند، به كدام سخن بعد از سخن خدا و آياتش ايمان مى‌آورند؟! كه پيوسته آيات خدا را كه بر او تلاوت مى‌شود مى‌شنود، امّا از روى تكبّر، اصرار بر مخالفت دارد؛ گويى اصلًا آن را نشنيده است؛ او را به عذابى دردناک بشارت ده!» ۱۶. «واذا تُتلى عَلَيهِم ءايتُنا بَيّنتٍ ما كانَ حُجَّتَهُم الّا ان قالوا ائتوا بِابانَا ان كُنتُم صدِقين؛و هنگامى كه آيات روشن ما بر آنها خوانده مى‌شود، دليلى در برابر آن ندارند جز اينكه مى‌گويند: اگر راست مى‌گوييد پدران ما را زنده كنيد و بياوريد (تا گواهى دهند)!» ۱۷. «وامَّا الَّذينَ كَفَروا افَلَم تَكُن ءايتى تُتلى عَلَيكُم فَاستَكبَرتُم وكُنتُم قَومًا مُجرِمين؛امّا كسانى كه كافر شدند به آنها گفته مى‌شود: مگر آيات من بر شما خوانده نمى‌شد و شما استكبار كرديد و قوم مجرمى بوديد؟!» ۱۸. «واذا تُتلى عَلَيهِم ءايتُنا بَيّنتٍ قالَ الَّذينَ كَفَروا لِلحَقّ لَمّا جاءَهُم هذا سِحرٌ مُبين؛هنگامى كه آيات روشن ما بر آنان خوانده مى‌شود، كافران در برابر حقّى كه براى آنها آمده مى‌گويند: اين سحرى آشكار است.» ۱۹. «ومِنهُم مَن يَستَمِعُ الَيكَ حَتّى اذا خَرَجوا مِن عِندِكَ قالوا لِلَّذينَ اوتُوا العِلمَ ماذا قالَ ءانِفًا اولكَ الَّذينَ طَبَعَ اللَّهُ عَلى قُلوبِهِم واتَّبَعوا اهواءَهُم؛گروهى از آنان به سخنانت گوش فرا مى‌دهند، امّا هنگامى كه از نزد تو خارج مى‌شوند به كسانى كه دانش به آنان بخشيده شده از روى استهزا مى‌گويند: (اين مرد اكنون) چه گفت؟! آنها كسانى هستند كه خداوند بر دلهايشان مُهر نهاده و از هواى نفسشان پيروى كرده‌اند (از اين رو چيزى نمى‌فهمند).» ۲۰. «وان يَكادُ الَّذينَ كَفَروا لَيُزلِقونَكَ بِابصرِهِم لَمّا سَمِعُوا الذّكرَ ويَقولونَ انَّهُ لَمَجنون؛نزديک است كافران هنگامى كه آيات قرآن را مى‌شنوند با چشم زخم خود تو را نابود سازند، و مى‌گويند: «او به يقين ديوانه است.» ۲۱. «وما يُكَذّبُ بِهِ الّا كُلُّ مُعتَدٍ اثيم • اذا تُتلى عَلَيهِ ءايتُنا قالَ اسطيرُ الاوَّلين؛ و تنها كسى آن را انكار مى‌كند كه متجاوز و گنهكار است. همان كسانى كه وقتى آيات ما بر آنها خوانده مى‌شود مى‌گويند: «اين افسانه‌هاى پيشينيان است.» ۱.۵ - تهمت سحر بودن قرآناتّهام بى‌پرده كافران مبنى بر سحر بودن قرآن پس از تلاوت بر آنان: ۱. «واذا تُتلى عَلَيهِم ءايتُنا بَيّنتٍ قالوا ما هذا الّا رَجُلٌ يُريدُ ان يَصُدَّكُم عَمّا كانَ يَعبُدُ ءاباؤُكُم وقالوا ما هذا الّا افكٌ مُفتَرًى وقالَ الَّذينَ كَفَروا لِلحَقّ لَمّا جاءَهُم ان هذا الّا سِحرٌ مُبين؛و هنگامى كه آيات روشنگر ما برآنان خوانده مى‌شود، مى‌گويند: او فقط مردى است كه مى‌خواهد شما را از آنچه پدرانتان مى‌پرستيدند باز دارد. و مى‌گويند: اين جز دروغ بزرگى كه به خدا بسته شده چيز ديگرى نيست. و كافران درباره حق هنگامى كه به سراغشان آمد گفتند: اين، جز افسونى آشكار نيست.» ۲. «واذا تُتلى عَلَيهِم ءايتُنا بَيّنتٍ قالَ الَّذينَ كَفَروا لِلحَقّ لَمّا جاءَهُم هذا سِحرٌ مُبين؛هنگامى كه آيات روشن ما بر آنان خوانده مى‌شود، كافران در برابر حقّى كه براى آنها آمده مى‌گويند: اين سحرى آشكار است.» ۱.۶ - استکباربرخورد استکبارآمیز كافران در برابر قرآن پس از تلاوت بر آنان: ۱. «قَدكانَت ءايتى تُتلى عَلَيكُم فَكُنتُم عَلى اعقبِكُم تَنكِصون • مُستَكبِرينَ بِهِ سمِرًا تَهجُرون؛آيا فراموش كرده‌ايد كه در گذشته آيات من پيوسته بر شما خوانده مى‌شد؛ امّا شما اعراض كرده به عقب باز مى‌گشتيد؟! در حالى كه در برابر او (پيامبر) استكبار مى‌كرديد، و در جلسات شبانه خود به بدگويى مى‌پرداختيد!» ۲. «واذا تُتلى عَلَيهِ ءايتُنا ولّى مُستَكبِرًا كَان لَم يَسمَعها كَانَّ فى اذُنَيهِ وَقرًا فَبَشّرهُ بِعَذابٍ اليم؛و هنگامى كه آيات ما بر او خوانده شود، با تكبر روى برمى‌گرداند، چنانچه گويى آن را نشنيده است؛ گويا اصلًا گوشهايش سنگين است؛ او را به عذابى دردناك بشارت ده!» ۳. «تِلكَ ءايتُ اللَّهِ نَتلوها عَلَيكَ بِالحَقّ فَبِاىّ حَديثٍ بَعدَ اللَّهِ وءايتِهِ يُؤمِنون • وَيلٌ لِكُلّ افّاكٍ اثيم؛اينها آيات خداوند است كه ما آن را بحق بر تو تلاوت مى‌كنيم؛ اگر آنها به آن ايمان نياورند، به كدام سخن بعد از سخن خدا و آياتش ايمان مى‌آورند؟! واى بر هر دروغگوى گنهكار.» ۴. «وامَّا الَّذينَ كَفَروا افَلَم تَكُن ءايتى تُتلى عَلَيكُم فَاستَكبَرتُم وكُنتُم قَومًا مُجرِمين؛امّا كسانى كه كافر شدند به آنها گفته مى‌شود: مگر آيات من بر شما خوانده نمى‌شد و شما استكبار كرديد و قوم مجرمى بوديد؟!» ۱.۷ - اسطوره دانستن قراناسطوره و افسانه پنداشتن قرآن، پس از تلاوت بر آنان: ۱. «واذا تُتلى عَلَيهِم ءايتُنا قالوا قَد سَمِعنا لَو نَشاءُ لَقُلنا مِثلَ هذا ان هذا الّا اسطيرُ الاوَّلين؛و هنگامى كه آيات ما بر آنها خوانده مى‌شود، مى‌گويند: شنيديم؛ چيز مهمّى نيست؛ اگر بخواهيم مثل آن را مى‌گوييم؛ اينها همان افسانه‌هاى پيشينيان است!» ۲. «اذا تُتلى عَلَيهِ ءايتُنا قالَ اسطيرُ الاوَّلين؛همان كسانى كه وقتى آيات ما بر آنها خوانده مى‌شود مى‌گويند: اين افسانه‌هاى پيشينيان است.» ۱.۸ - ارتجاعارتجاع و واپس‌گرايى كافران در پى تلاوت آيات الهى بر آنان: «قَدكانَت ءايتى تُتلى عَلَيكُم فَكُنتُم عَلى اعقبِكُم تَنكِصون؛آيا فراموش كرده‌ايد كه در گذشته آيات من پيوسته بر شما خوانده مى‌شد؛ امّا شما اعراض كرده به عقب باز مى‌گشتيد؟!» ۱.۹ - یاوهسراییبدگويى و ياوه‌سرايى كافران پس از تلاوت آيات الهى بر آنان: «قَدكانَت ءايتى تُتلى عَلَيكُم فَكُنتُم عَلى اعقبِكُم تَنكِصون • مُستَكبِرينَ بِهِ سمِرًا تَهجُرون؛آيا فراموش كرده‌ايد كه در گذشته آيات من پيوسته بر شما خوانده مى‌شد؛ امّا شما اعراض كرده به عقب باز مى‌گشتيد؟! در حالى كه در برابر او (پيامبر) استكبار مى‌كرديد، و در جلسات شبانه خود به بدگويى مى‌پرداختيد!» ۲ - تلاوت‌کننده قرآن برای کافرانتلاوتکنندگان قرآن برای کافران عبارتند از: ۲.۱ - پیامبر اسلامفرمان خدا به پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله مبنى بر خواندن سرگذشت نوح علیه‌السلام براى كافران: «مَتعٌ فِى‌الدُّنيا ثُمَّ الَينا مَرجِعُهُم ثُمَّ نُذيقُهُمُ العَذابَ الشَّديدَ بِما كانوا يَكفُرون • واتلُ عَلَيهِم نَبَا نوحٍ اذ قالَ لِقَومِهِ يقَومِ ان كانَ كَبُرَ عَلَيكُم مَقامى وتَذكيرى بِايتِ اللَّهِ فَعَلَى اللَّهِ تَوَكَّلتُ فَاجمِعوا امرَكُم وشُرَكاءَكُم ثُمَّ لا يَكُن امرُكُم عَلَيكُم غُمَّةً ثُمَّ اقضوا الَىَّ ولا تُنظِرون؛ براى آنها بهره‌اى ناچيز از دنياست؛ سپس بازگشتشان به‌سوى ماست؛ وآنگاه، مجازات شديدى به‌سزاى كفرشان به آنها مى‌چشانيم! سرگذشت نوح را بر آنها بخوان؛ در آن هنگام كه به قوم خود گفت: اى قوم من! اگر موقعيت من و تذكراتم نسبت به آیات الهی، بر شما سنگين و سخت است، هر كارى از شما ساخته است بكنيد. من بر خدا توکّل كرده‌ام! شما اگر مى‌توانيد توانايى خود و معبودهايتان را جمع كنيد؛ سپس هيچ چيز از امورتان بر شما پوشيده نماند؛ و تمام جوانب كارتان را بنگريد؛ سپس به حيات من پايان دهيد، و لحظه‌اى مهلتم ندهيد! امّا كارى از شما ساخته نيست.» ۲.۲ - مؤمنانتلاوت آيات قرآن از سوى مؤمنان براى كافران برانگيزاننده خشم آنان: «واذا تُتلى عَلَيهِم ءايتُنا بَيّنتٍ تَعرِفُ فى وُجوهِ الَّذينَ كَفَروا المُنكَرَ يَكادونَ يَسطونَ بِالَّذينَ يَتلونَ عَلَيهِم ءايتِنا قُل افَانَبّئُكُم بِشرٍّ مِن ذلِكُمُ النّارُ وَعَدَهَا اللَّهُ الَّذينَ كَفَروا وبِئسَ المَصير؛و هنگامى كه آيات روشنِ ما بر آنان خوانده مى‌شود، در چهره‌هاى كافران آثار انكار مشاهده مى‌كنى، آنچنان كه نزديک است برخيزند و به كسانى كه آيات ما را بر آنها مى‌خوانند حمله كنند! بگو: «آيا شما را به بدتر از اين خبر دهم؟ كه همان آتش سوزنده است كه خدا به كافران وعده داده؛ و بدسرانجامى است!» بنا بر اينكه تلاوت‌كنندگان آيات، مؤمنان باشند. ۳ - پانویس۴ - منبعمرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۸، ص۵۰۶، برگرفته از مقاله «تلاوت قرآن برای کافران». |